tại sao du học sinh không muốn về nước
Lý giải hiện tượng du học sinh không muốn về nước
Có một thực tế là hầu hết các du học sinh sau khi được đào tạo ở nước ngoài đều không muốn về nước cống hiến. Điển hình là cuộc thi “Đường lên đỉnh Olympia” đã 14 năm trôi qua, đồng nghĩa với việc 13 thí sinh đoạt giải đã được đầu tư đi du học. Nhưng sau ngần ấy thời gian, chỉ có một người trong số họ trở về Việt Nam lập nghiệp. Đâu là nguyên nhân của tình trạng “chảy máu chất xám” này?
1. Chính sách đãi ngộ chưa cao
- Thực tế, bằng cấp danh giá ở nước ngoài thường không “hot” trong nước như nhiều du học sinh tưởng tượng. Vì vậy, khi đi xin việc, họ cũng gặp khó khăn, hoặc mức lương và phúc lợi không được như mong muốn. Thậm chí, nhiều người khi về nước đã phải “cay đắng” cầm tấm bằng trở lại môi trường cũ vì “miếng cơm, manh áo”. Việc ưu đãi “người tài” hiện nay chỉ mang tính chất nhỏ lẻ, do các địa phương, cơ quan tùy tình hình đặt ra, chưa có cơ chế vĩ mô đủ sức khuyến khích. những người có năng lực phấn đấu trong học tập, cống hiến trong các lĩnh vực kinh tế - xã hội.
- Trước hết, chính sách quan liêu và cách làm việc theo kiểu “con cháu” khiến du học sinh rất khó xin việc. Họ không cạnh tranh sòng phẳng khi muốn ứng tuyển vào những vị trí tốt. Họ cũng có một thực tế phải đối mặt khi về nước, đó là phải vội vã đi xin việc, phải va chạm vào những thủ tục phức tạp, phải lo “cái đầu” nhưng vẫn thường xuyên thất nghiệp.
- Ngoài ra, chúng ta vẫn phải thừa nhận rằng chính sách đãi ngộ người tài trong nước hiện nay chưa cao nên nếu về nước, du học sinh sẽ gặp rất nhiều khó khăn về tài chính. Vì vậy, không có lý do gì để có cùng một tấm bằng, tại sao họ không nên chọn một con đường có thể dẫn đến một cuộc sống cao hơn. Tóm lại, do không có gì đảm bảo cho cuộc sống ở quê nhà của du học sinh nên họ không mặn mà với việc trở về Việt Nam làm việc.
3. Điều kiện sống ở nước ngoài tốt hơn
- Một lý do quan trọng nữa khiến đa số du học sinh ở lại nước ngoài sau khi du học là điều kiện và môi trường sống ở nước ngoài tự do, văn minh hơn, điều kiện tự nhiên cũng dễ chịu hơn.
- Nếu so sánh giữa môi trường Việt Nam với các nước tiên tiến như Anh, Mỹ, Nhật thì rõ ràng các nước đó tốt hơn rất nhiều: từ khí hậu thời tiết, giao thông, an sinh xã hội... Chẳng hạn như việc mua bảo hiểm gần như là đương nhiên ở các nước này vì nếu bị bệnh hay bất cứ tai nạn nào, công dân sẽ yên tâm được chi trả đầy đủ; còn ở Việt Nam các công ty bảo hiểm khó lòng thuyết phục khách hàng khi họ thường xuyên bị lừa đảo ‘tiền mất tật mang”, bệnh nhân dùng bảo hiểm cũng bị đối xử khác với khám chữa bệnh dịch vụ. Hoặc những chi phí công như trường học, bệnh viện… đều được miễn phí, trong khi ở Việt Nam ngoài những khoản phí phải đóng, để được dạy tốt, chữa bệnh tốt, người dân còn phải tìm cách “lót tay” cho thầy giáo, thầy thuốc…
- Thêm một điều nữa là vấn đề tự do ngôn luận: Ở nước ngoài người dân được sống thực với mình, dám nói điều mình nghĩ. Trong khi về nước, lại phải giấu giếm ý nghĩ của mình, hoặc phải lựa chiều nói dối, không thực lòng.
- Trên thực tế đến nay, chưa có một điều tra nào về thực trạng việc làm của những du học sinh, sau khi tốt nghiệp các trường ĐH nước ngoài trở về. Đây rõ ràng là vấn đề lớn, nhưng nhiều năm qua chưa được đặt ra một cách nghiêm túc. Với những lý do nói trên, chúng ta không thể trách cứ các bạn thủ khoa Olympia hay những du học sinh không trở về cống hiến cho đất nước, áp đặt cho là họ không yêu nước, không thực hiện trách nhiệm với đất nước. Ngay cả các học sinh sinh viên tỉnh lẻ, hay miền núi sau khi tốt nghiệp tại sao lại không về "phục vụ quê hương" mà tìm mọi các trụ lại ở các thành phố lớn, trong khi đó, phải vận động trí thức lên xây dựng miền núi, vùng sâu vùng xa. Vấn đề là chúng ta phải đề ra những phương án cụ thể để giữ chân người tài, và đó là trách nhiệm của những nhà lãnh đạo, nhà quản lý đất nước phải có tầm nhìn cao hơn.
3. Điều kiện sống tốt hơn ở nước ngoài
- Một lý do quan trọng khác khiến đa số du học sinh ở lại nước ngoài sau khi du học là do điều kiện sống và môi trường sống ở nước ngoài tự do hơn, văn minh hơn, điều kiện tự nhiên cũng thoải mái hơn.
- Nếu so sánh môi trường của Việt Nam với các nước tiên tiến như Anh, Mỹ, Nhật thì rõ ràng các nước đó tốt hơn rất nhiều: từ khí hậu, giao thông, an sinh xã hội ... Ví dụ, việc mua bảo hiểm là điều gần như đương nhiên ở các nước này vì nếu ốm đau, tai nạn, công dân yên tâm được chi trả đầy đủ; Tại Việt Nam, các công ty bảo hiểm khó thuyết phục khách hàng khi thường xuyên bị lừa đảo “tiền mất tật mang”, bệnh nhân sử dụng bảo hiểm cũng được đối xử khác với dịch vụ khám chữa bệnh. Hay các chi phí công cộng như trường học, bệnh viện… đều miễn phí, trong khi ở Việt Nam ngoài các khoản phí phải đóng, để được học hành tử tế, khám chữa bệnh tốt, người dân còn phải tìm cách “lót tay”. cho giáo viên. các giáo viên, bác sĩ ...
- Một điều nữa là vấn đề tự do ngôn luận: Ở nước ngoài, người ta được sống thật với chính mình và dám nói những gì mình nghĩ. Trong khi trở về nhà, họ phải che giấu những suy nghĩ của mình, hoặc chọn cách nói dối và không chân thành.
- Thực tế cho đến nay, chưa có khảo sát nào về tình trạng việc làm của du học sinh trở về sau khi tốt nghiệp tại các trường đại học nước ngoài. Đây rõ ràng là một vấn đề lớn, nhưng nó đã không được coi trọng trong nhiều năm. Với những lý do trên, không thể trách các thủ khoa Olympia hay các du học sinh không về cống hiến cho đất nước, cho rằng các em không yêu nước, không làm tròn trách nhiệm với đất nước. Ngay cả những sinh viên ở các tỉnh, miền núi sau khi ra trường sao không về “phụng sự quê hương” mà lại tìm hết cơ sở ở các thành phố lớn, trong khi phải vận động trí thức đi lên? công trình ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Vấn đề là chúng ta phải đưa ra những phương án cụ thể để giữ chân người tài, và trách nhiệm của những người lãnh đạo, quản lý đất nước là phải có tầm nhìn xa hơn.
- Một lý do quan trọng nữa khiến đa số du học sinh ở lại nước ngoài sau khi du học là điều kiện và môi trường sống ở nước ngoài tự do, văn minh hơn, điều kiện tự nhiên cũng dễ chịu hơn.
- Nếu so sánh giữa môi trường Việt Nam với các nước tiên tiến như Anh, Mỹ, Nhật thì rõ ràng các nước đó tốt hơn rất nhiều: từ khí hậu thời tiết, giao thông, an sinh xã hội... Chẳng hạn như việc mua bảo hiểm gần như là đương nhiên ở các nước này vì nếu bị bệnh hay bất cứ tai nạn nào, công dân sẽ yên tâm được chi trả đầy đủ; còn ở Việt Nam các công ty bảo hiểm khó lòng thuyết phục khách hàng khi họ thường xuyên bị lừa đảo ‘tiền mất tật mang”, bệnh nhân dùng bảo hiểm cũng bị đối xử khác với khám chữa bệnh dịch vụ. Hoặc những chi phí công như trường học, bệnh viện… đều được miễn phí, trong khi ở Việt Nam ngoài những khoản phí phải đóng, để được dạy tốt, chữa bệnh tốt, người dân còn phải tìm cách “lót tay” cho thầy giáo, thầy thuốc…
- Thêm một điều nữa là vấn đề tự do ngôn luận: Ở nước ngoài người dân được sống thực với mình, dám nói điều mình nghĩ. Trong khi về nước, lại phải giấu giếm ý nghĩ của mình, hoặc phải lựa chiều nói dối, không thực lòng.
- Trên thực tế đến nay, chưa có một điều tra nào về thực trạng việc làm của những du học sinh, sau khi tốt nghiệp các trường ĐH nước ngoài trở về. Đây rõ ràng là vấn đề lớn, nhưng nhiều năm qua chưa được đặt ra một cách nghiêm túc. Với những lý do nói trên, chúng ta không thể trách cứ các bạn thủ khoa Olympia hay những du học sinh không trở về cống hiến cho đất nước, áp đặt cho là họ không yêu nước, không thực hiện trách nhiệm với đất nước. Ngay cả các học sinh sinh viên tỉnh lẻ, hay miền núi sau khi tốt nghiệp tại sao lại không về "phục vụ quê hương" mà tìm mọi các trụ lại ở các thành phố lớn, trong khi đó, phải vận động trí thức lên xây dựng miền núi, vùng sâu vùng xa. Vấn đề là chúng ta phải đề ra những phương án cụ thể để giữ chân người tài, và đó là trách nhiệm của những nhà lãnh đạo, nhà quản lý đất nước phải có tầm nhìn cao hơn.
3. Điều kiện sống tốt hơn ở nước ngoài
- Một lý do quan trọng khác khiến đa số du học sinh ở lại nước ngoài sau khi du học là do điều kiện sống và môi trường sống ở nước ngoài tự do hơn, văn minh hơn, điều kiện tự nhiên cũng thoải mái hơn.
- Nếu so sánh môi trường của Việt Nam với các nước tiên tiến như Anh, Mỹ, Nhật thì rõ ràng các nước đó tốt hơn rất nhiều: từ khí hậu, giao thông, an sinh xã hội ... Ví dụ, việc mua bảo hiểm là điều gần như đương nhiên ở các nước này vì nếu ốm đau, tai nạn, công dân yên tâm được chi trả đầy đủ; Tại Việt Nam, các công ty bảo hiểm khó thuyết phục khách hàng khi thường xuyên bị lừa đảo “tiền mất tật mang”, bệnh nhân sử dụng bảo hiểm cũng được đối xử khác với dịch vụ khám chữa bệnh. Hay các chi phí công cộng như trường học, bệnh viện… đều miễn phí, trong khi ở Việt Nam ngoài các khoản phí phải đóng, để được học hành tử tế, khám chữa bệnh tốt, người dân còn phải tìm cách “lót tay”. cho giáo viên. các giáo viên, bác sĩ ...
- Một điều nữa là vấn đề tự do ngôn luận: Ở nước ngoài, người ta được sống thật với chính mình và dám nói những gì mình nghĩ. Trong khi trở về nhà, họ phải che giấu những suy nghĩ của mình, hoặc chọn cách nói dối và không chân thành.
- Thực tế cho đến nay, chưa có khảo sát nào về tình trạng việc làm của du học sinh trở về sau khi tốt nghiệp tại các trường đại học nước ngoài. Đây rõ ràng là một vấn đề lớn, nhưng nó đã không được coi trọng trong nhiều năm. Với những lý do trên, không thể trách các thủ khoa Olympia hay các du học sinh không về cống hiến cho đất nước, cho rằng các em không yêu nước, không làm tròn trách nhiệm với đất nước. Ngay cả những sinh viên ở các tỉnh, miền núi sau khi ra trường sao không về “phụng sự quê hương” mà lại tìm hết cơ sở ở các thành phố lớn, trong khi phải vận động trí thức đi lên? công trình ở miền núi, vùng sâu, vùng xa. Vấn đề là chúng ta phải đưa ra những phương án cụ thể để giữ chân người tài, và trách nhiệm của những người lãnh đạo, quản lý đất nước là phải có tầm nhìn xa hơn.
