Vì sao du học sinh không muốn về nước?
Lý do duy nhất là gia đình
PGS.TS Trương Anh Hoàng (Đại học Công nghệ - Đại học Quốc gia Hà Nội) chia sẻ, gần 10 năm trước khi nhận bằng Tiến sĩ Công nghệ thông tin tại Na Uy, anh cũng đã có ý định ở lại tiếp tục thực hiện đề tài nghiên cứu theo lời mời của người hướng dẫn.
Sau đó, vì lý do gia đình, anh trở về nước, nhưng trong lòng vẫn còn rạo rực sau khi giải quyết xong chuyện cá nhân để trở về Na Uy.
Còn Tiến sĩ Đỗ Thành Trung (32 tuổi, hiện đang làm việc tại Công ty Vinaconex) chia sẻ, dù có ý định ở lại làm việc sau thời gian học tiến sĩ tại Pháp nhưng lựa chọn cuối cùng của anh là trở về quê hương.
Tiến Sĩ Trung giải thích, lý do lớn nhất và quan trọng nhất dẫn đến quyết định trở về là gia đình.
Mặc dù đánh giá tích cực về môi trường làm việc tại Việt Nam còn nhiều thách thức và cơ hội - một trong những lý do khiến ông quay trở lại - TS Đỗ Thành Trung cũng thẳng thắn cho biết, kinh nghiệm làm việc thực tế trong nước đã cho ông thấy được. Rõ ràng là cách làm việc của tổ chức và cá nhân nhân viên còn thiếu chuyên nghiệp, thiếu cạnh tranh lành mạnh, thiếu tinh thần làm việc nhóm.
“Chưa kể đến việc môi trường xã hội còn nhiều rào cản như hiện tượng 'con ông cháu cha', cơ chế đề nghị tặng cho còn quá nặng, mức bồi thường tương ứng với mức sống chưa được đảm bảo. . .. dẫn đến việc người lao động không tập trung vào công việc ”- TS Trung nói.
Nhà ở: điều kiện sống và làm việc đặc biệt
Phó giáo sư Trương Anh Hoàng cho biết ông nhận thấy môi trường làm việc ở nước ngoài thuận lợi hơn rất nhiều cho việc tập trung nghiên cứu.
“Ở Na Uy, nơi tôi làm nghiên cứu sinh, giáo viên có thể yên tâm tập trung cho công việc khi lương đủ lo cho cả gia đình. Trong khi đó, với chúng tôi, mức lương và môi trường làm việc hạn chế hơn rất nhiều, khó tập trung nghiên cứu và thường phải tìm thêm cơ hội việc làm bên ngoài… ”- M Hoàng nói.
Tương tự, anh lý tưởng, nhiều cơ hội phát triển thì điều kiện sống, tiện ích được đảm bảo. có một cuộc sống thoải mái. Dũng Lê (26 tuổi, cựu sinh viên Đại học La Trobe - Úc) lý giải quyết định ở lại vì ngoài môi trường làm việc chịu hơn nhiều so với việc về quê.
Trong số những người ở lại có những người rất giỏi nghiên cứu và giảng dạy, muốn ở lại vì họ có điều kiện làm việc, cống hiến trong một môi trường khoa học chuyên nghiệp thực sự, không phải lo toan cuộc sống đời thường.
Trong khi đó, Võ Duy Khang, CTO Công ty Zappasoft - Australia, học bổng toàn phần của Đại học Carnegie Mellon - Hoa Kỳ và là tác giả của cuốn sách Pro iOS App Performance Optimization xuất bản tại Mỹ và nhiều nước trên thế giới. Năm 2009 cho biết, mặc dù môi trường kinh tế, kinh doanh ở Việt Nam đã dần được cải thiện nhưng mọi thứ vẫn diễn ra khá chậm chạp.
Ngoài ra, những người chọn nghiên cứu chuyên sâu về các lĩnh vực nghiên cứu (cả lý thuyết và ứng dụng) sẽ khó tìm được cơ hội phát triển khi trở về Việt Nam.
Một phần là do nghiên cứu chưa được quan tâm đúng mức (ví dụ như hầu hết các trường đại học chưa nhận được đủ tự do học thuật, hỗ trợ tài chính và thời gian ... cho các dự án cần thiết), một phần vì vẫn còn khoảng cách nhất định giữa môi trường và nguồn lực trong và ngoài nước. .
Những kiến thức như dữ liệu lớn (tạm dịch: big data), trí tuệ nhân tạo, học máy… vẫn còn khá mới mẻ đối với đất nước.
“Ngoài ra, tôi cho rằng những lý do sau đây cũng phần nào khiến du học sinh đắn đo trước khi quyết định về nước: môi trường giáo dục chưa đủ tốt và điều này liên quan đến tương lai con cái, với môi trường sống. ở mức báo động, ùn tắc giao thông nghiêm trọng và tỷ lệ TNGT cao…) ”, ông Duy Khang nói.
